Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2022 yılı şube bilanço raporunu açıkladı. Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ortak çalışmasıyla idari kayıtlara dayalı olarak hazırlanan rapor sonuçlarına göre, toplam aktif büyüklük 2022 yılında mercek altına alınan 17 sektörün toplamı yıllık bazda yüzde 69 artışla 26 trilyon 351 milyar liraya, toplam özsermaye ise yüzde 93 artışla 7 trilyon 551 milyar liraya yükseldi. net satışlar yüzde 113 artışla 31 trilyon 466 milyar liraya, toplam net ciro kârı ise yüzde 423 artışla 1 trilyon 511 milyar liraya yükseldi.
Raporun sunduğu genel tabloya bakıldığında mercek altına alınan 17 bölümden 15’inin 2022 yılını net kârla kapattığı, 2 bölümün ise yılı zararla tamamladığı görülüyor. Şubelerin aktif kârlılığının yüzde 5,74, özkaynak kârlılığının yüzde 20,02, net satış kârlılığının ise hem geçmiş yıl hem de tarihsel ortalamaların oldukça üzerinde yüzde 4,9 olması dikkat çekiyor.
Dikkat çeken bir diğer parametre ise şirketlerin döviz kârlarıdır. Raporda yer alan bulgulara göre şirketlerin döviz kârları 2022’de 2 trilyon 222 milyar liraya ulaştı. Buna rağmen şirketlerin net dönem kârı 1 trilyon 511 milyar lira, faaliyet kârları ise 2 trilyon 370 milyar lira oldu. Bu artışın döviz kurundaki artışın yanı sıra KKM’den elde edilen ve dövize çevrilen gelirlerin vergi muafiyetinden kaynaklandığı iddia ediliyor.
Kârlılığı etkileyen bir diğer unsur ise stok dönemiydi. Geçen yıl şirketlerin stok geri dönüş süresi 9,6 (kat) ile yine serideki en yüksek seviyeye yükseldi. Buna göre şirketlerin kredili satışlarından kaynaklanan ticari alacaklarını tahsil etmelerinin ne kadar sürdüğünü gösteren alacak vadesi de en yüksek seviyesine çıktı.
Uluslararası satışlara bakıldığında ise 2022 yılında satışların bir önceki yıla göre yüzde 113 artışla 6 trilyon 472 milyar TL’ye ulaştığı görüldü. Yurt dışı satışlarda aslan payını alan bölüm ise her zamanki gibi 2 trilyon 788 milyar 978 milyon liralık satışla imalat kolu oldu.
KÂRLILIK DAĞITIMLARI
Aktif kârlılığı, özsermaye kârlılığı ve net satış kârlılığı gibi kalemlere baktığımızda yılın şampiyonu son dört yıldır olduğu gibi madencilik ve taşocakçılığı oldu. Altın üretimindeki katma değer şubenin kârlılığına olumlu yansıdı. Madencilik branşı 2022 yılında faaliyet kârlılığını yüzde 24,20’ye, özsermaye kârlılığını yüzde 47,91’e, net satış kârlılığını ise yüzde 42,59’a yükseltti. Bu oranlar, 17 segment arasında en yüksek kârlılık oranlarının yanı sıra, 13-13 segmentlerdeki en yüksek oranları da gösteriyor. yıl serisi bu bağlamda kaydedildi.
Madencilik sektörünü yüzde 9,57 efektif kârlılık oranı ve yüzde 26,36 özsermaye kârlılığı oranıyla imalat sektörü takip ediyor. 2022 yılında sektörün net satışlarının yıllık bazda yüzde 99 artarak 9 trilyon 797 milyar TL’ye, net ciro kârının ise yüzde 108 artarak 776 milyar 332 milyon TL’ye ulaştığı görülüyor. Bu rakamlar hem geçen yılın hem de sektörün tarihsel ortalamalarının çok üzerindedir.
Satış karlılığı bazında bakıldığında mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler departmanının yüzde 16,89 net satış karlılık oranı ile imalat branşının önünde, bilgi ve iletişim departmanının ise yüzde 16,89 net satış karlılığı ile imalat branşının önünde yer aldığı görüldü. net satış karlılık oranı ise yüzde 8,53 oldu. İmalatın net satış karlılığı ise yüzde 7,92 oldu.
İmalat branşını yüzde 6,64 net satış kârlılığıyla insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri branşı, yüzde 4,93 net satış kârlılığıyla inşaat branşı, yüzde 4,36 net satış kârlılığıyla tarım, ormancılık ve balıkçılık branşı takip ediyor. ile tarım, orman ve balıkçılık branşlarında net satış kârlılığı yüzde 3,44 oldu. kârlılığıyla konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetleri segmenti, yüzde 3,35 net satış kârlılığıyla kültür, sanat, eğlence, dinlenme ve spor branşlarında, yüzde 2,63 net satış kârlılığıyla toptan ve perakende ticarette; net satış karlılığı yüzde 2,55 olan motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve su temini; kanalizasyon ve atık yönetimi segmenti, net satış karlılığı yüzde 2,36 olan diğer hizmet faaliyetleri segmenti, net satış karlılığı yüzde 2,06 olan ulaştırma ve depolama hizmetleri, net satış karlılığı yüzde 1,70 ve yüzde 1,69 olan idari ve destekleyici hizmet faaliyetleri segmentidir. Net satış kârlılığı ise elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme faaliyetleri segmentiydi.
Yılı zararla kapatan iki segmentin gayrimenkul faaliyetleri ve eğitim segmenti olduğu görülüyor. Özellikle kur atakları nedeniyle yaşanan kur zararı sonucunda gayrimenkul faaliyetlerinin efektif kârlılığının eksi yüzde 4,41, özsermaye kârlılığının yüzde eksi 43,70 ve net satış getirisinin ise eksi yüzde 18,77 olduğu görülüyor. Eğitim branşında faaliyet kârlılığı ve özsermaye kârlılığı eksi yüzde 7,99, net satış kârlılığı ise eksi 2,81 seviyesinde bulunuyor.
FİRMA SAYISI
Raporda, toplam şirket sayısının 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 5’ten fazla artarak 982 bin 182’ye ulaştığı belirtildi. Toptan ve perakende ticaret yapan firma sayısının departmanlara göre dağılımında; Motorlu kara taşıtları ve motosiklet tamir bölümü, toplam 318 bin 556 firma ve toplam firma sayısında yüzde 32,4 ile aslan payını alıyor. Perakende ticaret şubesi 161 bin 938 firma ve yüzde 16,5 payla üretim yapıyor; İmalatı 137 bin 953 firma ve yüzde 14’lük payla inşaat sektörü izledi. En az şirket sayısı ise 2 bin 924 şirketle ve yüzde 0,3’lük payla su sektöründe; Kanalizasyon, atık yönetimi ve güzelleştirme faaliyetleri kategorisinde kayıtlara geçti.
TOPLAM VARLIKLARI EN BÜYÜK SEKTÖRLER
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayınladığı rapora göre, en fazla aktif toplamın bulunduğu sektör, 8 trilyon 109 milyar 620 milyon lira aktif büyüklüğüyle imalat branşı oldu. İmalat sektörü 5 trilyon 976 milyar 106 milyon adet ile toptan ve perakende ticareti; Motorlu kara taşıtları ve motosiklet tamir bölümünü 3 trilyon 153 milyar 705 milyon lirayla inşaat bölümü, 2 trilyon 232 milyar 789 milyon lirayla ulaştırma ve depolama sektörü izledi.
